انگشت گذاری ویولن؛ با این تمرینات مثل حرفه ای ها ویولن بنوازید!

اصول انگشت گذاری ویولن و تمام سازهای این خانواده تقریباً یکسان است اما در بعضی سازها، مانند ویولن سل  و کنترباس کمی متفاوت است.

انگشت گذاری روی ویولن

برای تولید نت های بالاتر از دست باز، نوازنده انگشتان دست چپ خود را به نرمی روی محل انگشت گذاری قرار می دهد و با حرکت دادن انگشت ها به طرف بالا (صداهای زیرتر) صداهای بالاتر تولید می شوند و انگشت ها از یک پوزیسیون به پوزیسیون دیگر حرکت می کنند.

شماره های بالای نت ها مربوط به انگشت گذاری ویولن هستند. شماره ی صفر(0)  مربوط به سیم دست باز، شماره ی 1 انگشت اول (اشاره)، شماره ی 2 انگشت دوم (میانی) و به همین ترتیب…

شماره ی 4 انگشت چهارم (انگشت کوچک) است.

اگر علاقه مند به نوازندگی ویلن هستید میتوانید در کلاس های آموزش ویولن شرکت کنید.

انگشت گذاری ویولن برای اجرای دوبل نت ها و آکوردها

نواختن دو یا چند نت، به طور همزمان روی سیم های مجاور ویولن ، آکورد نامیده می شود. دوبل نت ها دو نوع هستند :

1. یکی از نت ها یا هر دوی آنها روی سیم دست باز نواخته می شوند.
2. هر دو نت، با انگشت گذاری روی دو سیم ویولن نواخته می شوند.

در ویولن مثل همه ی انواع سازهای زهی نواختن دو نت، به طور همزمان در دو سیم مجاور، با انگشت گذاری روی ویلن دو نت و سپس آرشه کشیدن روی هر دو سیم، امکان پذیر است.

3. نواختن آکوردهای سه صدایی یا چهار صدایی روی سیم های مجاور، به ویژه در ویولن و ویولا امکان پذیر است و آنها را آکوردهای سه صدایی یا چهار صدایی می نامند. برای اجرای آکوردها باید فشار بیشتری با آرشه روی سیم ها آورد تا تقریباً تمام نت ها همزمان شنیده  شوند. اجرای آکوردهای سه صدایی در صورتی خوب شنیده خواهد شد که با دینامیک نسبتاً بالا (f وff) صورت گیرد. اجرای آکوردهای سه یا چهار صدایی با دینامیک  p یاpp  برای نوازنده خالی از اشکال نیست.
4. آکوردهای چهار صدایی معمولاً به صورت آژیر نواخته می شوند زیرا آرشه قادر نیست بیش از دو نت را همزمان به صدا درآورد. آرشه های قرن هفده و هجده خمیده تر از آرشه های قرن بیستم بودند و امکان همزمان نواختن آکوردهای چهار صدایی، بیشتر فراهم بود. انحنای چوب آرشه، بیشتر به طرف بیرون بود، درحالی که انحنای آرشه های کنونی، بیشتر به طرف داخل است.

موفق ترین دوبل نت ها و آکوردهای سه صدایی یا چهار صدایی، آنهایی هستند که یک یا دو نت آنها دست باز اجرا شوند.

مطالعه بیشتر: چگونه ساز ویولن را کوک کنیم ؟

تمرینات انگشت گذاری ویولن

ویولن یکی از سازهای محبوب و پرطرفدار در میان علاقمندان و دوستداران به موسیقی در سرتاسر جهان است و هنر نوازندگی آن نیازمند تمرین مداوم، مستمر و همچنین تسلط کامل به تکنیک‌های ویژه‌ای است. بسیاری از افراد مبتدی و تازه‌کار در ابتدای مسیر یادگیری و نوازندگی، به دنبال روش‌ها و راهکارهایی هستند که با استفاده از آن‌ها بتوانند توانایی و مهارت خود را در این زمینه ارتقاء دهند و مانند حرفه‌ای‌ها و نوازندگان برجسته ویولن بنوازند. در این مقاله جامع و کاربردی، با ارائه راهکارها، نکات کلیدی و تمرینات مؤثری می‌پردازیم که شما را در این مسیر پر فراز و نشیب یاری خواهد کرد و به شما کمک می‌کند که با این تمرینات هدفمند، مثل حرفه ای ها ویولن بنوازید و به یک نوازنده ماهر تبدیل شوید!

 

اهمیت بسیار زیاد تمرین روانشناختی و ذهنی در نوازندگی ویولن

 

نوازندگی ویولن نه تنها به تمرینات فیزیکی و بدنی تخصصی نیاز دارد، بلکه تمرینات روانشناختی، ذهنی و تقویت تمرکز نیز اهمیت بسیار ویژه‌ای دارد و نمی‌توان از آن غافل شد. هنگام یادگیری ویولن و تلاش برای نواختن قطعات پیچیده، تمرکز کامل و توجه دقیق به تمامی جزئیات کوچک و بزرگ بسیار حائز اهمیت است. افزایش توانایی در تمرکز عمیق و ذهن‌آگاهی کامل موجب می‌شود تا اشتباهات کمتری رخ داده و فرایند یادگیری بهتری داشته باشید و در نتیجه سریع‌تر پیشرفت کنید. برای دستیابی به این هدف مهم، می‌توانید از تکنیک‌های مدیتیشن و تمرکز حواس استفاده کنید تا ذهن خود را به خوبی برای ورود به دنیای شگفت‌انگیز موسیقی آماده کنید و از حواس‌پرتی جلوگیری کنید.

یکی از روش‌های بسیار موثر و کاربردی، استفاده مداوم از تکنیک تصویرسازی ذهنی است که به شما کمک می‌کند تا اجرای بی‌نقصی داشته باشید. قبل از شروع تمرین سخت و طاقت‌فرسا، چشمان خود را ببندید و تصور کنید که در یک سالن کنسرت بزرگ و باشکوه در حال اجرا هستید و قطعه‌ای زیبا را می‌نوازید. تمامی حرکات ظریف، صداهای رسا و احساسات عمیق را به خوبی تجسم کنید و در ذهن خود به تصویر بکشید. این تمرین ساده اما قدرتمند به شما کمک می‌کند تا کنترل خود را بر روی اجرا افزایش دهید و با اعتماد به نفس بیشتری روی صحنه ظاهر شوید و بدرخشید.

 

تمرینات پایه‌ای و اساسی برای بهبود تسلط کلی بر روی ویولن

 

تمرینات پایه‌ای و اساسی نقش بسیار مهم و تعیین‌کننده‌ای در بهبود تسلط کلی نوازنده بر روی ویولن دارند و سنگ بنای نوازندگی حرفه‌ای هستند. در آغاز مسیر یادگیری و پیشرفت، بهتر است به تمرینات پایه‌ای و بنیادی همچون نواختن گام‌ها و آکوردهای مختلف توجه ویژه‌ای داشته باشید و آن‌ها را با دقت فراوان تمرین کنید. این تمرینات ساده اما ضروری نه تنها انگشتان شما را به مرور زمان تقویت می‌کنند، بلکه موجب بهبود حس شما نسبت به فرت بورد و نحوه صحیح حرکت انگشتان روی سیم‌ها نیز می‌شوند.

گام‌هایی مانند دو ماژور و لا مینور را با دقت زیاد و آهستگی اجرا کنید و به تدریج سرعت آن‌ها را افزایش دهید تا مهارت شما بالاتر برود. همچنین، تمرینات کشش انگشتان و استفاده منظم از مترونوم نیز به شما در کنترل دقیق ریتم و هماهنگی حرکات کمک شایانی خواهد کرد. با انجام این تمرینات پایه‌ای و ایجاد زمینه‌ای محکم برای پیشرفت‌های بیشتر، می‌توانید مانند حرفه‌ای‌ها ویولن بنوازید و به یک نوازنده چیره‌دست تبدیل شوید!

تأثیر انتخاب ساز مناسب و نگهداری صحیح از آن بر کیفیت نوازندگی

 

انتخاب یک ویولن مناسب و با کیفیت، تأثیر بسزایی در یادگیری و پیشرفت در نوازندگی دارد. یک ویولن خوش‌صدا و خوش‌ساخت، نه تنها لذت نوازندگی را افزایش می‌دهد، بلکه به هنرجو کمک می‌کند تا بهتر و سریع‌تر تکنیک‌ها را یاد بگیرد. همچنین، نگهداری صحیح از ویولن، از جمله تمیز کردن منظم، تعویض سیم‌ها در زمان مناسب و نگهداری در شرایط دمایی و رطوبتی مناسب، برای حفظ کیفیت صدای ساز و جلوگیری از آسیب دیدن آن ضروری است. یک ویولن سالم و خوش‌صدا، انگیزه هنرجو را برای تمرین و پیشرفت افزایش می‌دهد و به او کمک می‌کند تا به یک نوازنده حرفه‌ای تبدیل شود. علاوه بر این، استفاده از لوازم جانبی با کیفیت مانند آرشه مناسب و کلیفون مرغوب نیز می‌تواند تأثیر مثبتی بر کیفیت نوازندگی داشته باشد و به هنرجو کمک کند تا صدایی زیبا و دلنشین از ویولن خود استخراج کند.

تکنیک‌های پیشرفته برای نوازندگی حرفه‌ای

برای رسیدن به سطحی حرفه‌ای در نوازندگی ویولن، نیاز به تسلط بر تکنیک‌های پیشرفته دارید. در این بخش، به برخی از این تکنیک‌ها می‌پردازیم که می‌توانند به شما کمک کنند تا اجرای خود را بهبود بخشید و به سطح حرفه‌ای برسانید.
– یکی از تکنیک‌های مهم، پوزیشون‌های مختلف دست در طول گریف برد است. یادگیری و تسلط بر این پوزیشون‌ها باعث می‌شود که بتوانید نوانس‌ها و تفاوت‌های ظریفی در صدا تولید کنید. علاوه بر این، تکنیک آرشه‌کشی صحیح نیز بسیار حائز اهمیت است. یادگیری نحوه استفاده از آرشه در زوایا و فشارهای مختلف می‌تواند دامنه صدای شما را افزایش دهد و به اجرای شما زندگی بخشد.
– از دیگر تکنیک‌های پیشرفته می‌توان به استفاده از ویبراتو و تکنیک پیتزیکاتو اشاره کرد. این تکنیک‌ها به شما اجازه می‌دهند تا طیف وسیعی از احساسات و حالات مختلف را در اجرای خود به تصویر بکشید. با تمرین منظم و صحیح این تکنیک‌ها، می‌توانید مانند یک حرفه‌ای روی صحنه درخشیده و مخاطبان خود را مجذوب کنید.

توسعه تکنیک‌های دست چپ و راست

یکی از اساسی‌ترین بخش‌های نوازندگی ویولن، توسعه تکنیک‌های دست چپ و راست است. دست چپ نقش مهمی در ایجاد نوت‌ها و کنترل فشار روی سیم‌ها دارد، در حالی که دست راست برای کنترل آرشه و تنظیم صدا بسیار حیاتی است. برای اینکه بتوانید طبق شعار “با این تمرینات مثل حرفه ای ها ویولن بنوازید!” به یک نوازنده کارکشته تبدیل شوید، باید وقت زیادی را صرف تمرینات مختص هر دو دست کنید.
تمرین‌هایی مانند اسکالاهای مختلف، تمرینات تغییر نوت، و تمرینات ارتعاش آرشه می‌توانند به تقویت این تکنیک‌ها کمک کنند. همچنین، رعایت اصول پایه‌ای مانند موقعیت صحیح دست‌ها و انگشت‌ها، باعث بهبود کیفیت صدای تولید شده می‌شود. وقتی که دست‌های شما به خوبی تکنیک‌های لازم را فرا گرفتند، قادر خواهید بود که اجرای قطعات پیچیده‌تر و با احساس بیشتری را تجربه کنید.

مدیریت زمان و برنامه‌ریزی تمرینات

برای رسیدن به موفقیت در هر رشته‌ای، مدیریت زمان و برنامه‌ریزی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در نوازندگی ویولن نیز برنامه‌ریزی دقیق برای تمرینات روزانه می‌تواند شما را به سرعت به اهداف خود نزدیک‌تر کند. پیشنهاد می‌شود که برنامه تمرینی خود را به بخش‌های مختلف تقسیم کنید. مثلاً زمانی را به تمرینات تکنیکی و زمانی را به نوازندگی قطعات منتخب اختصاص دهید.
در برنامه‌ریزی تمرینات، همچنین باید به تنوع و تداوم تمرینات توجه ویژه‌ای داشته باشید. تمرینات متنوع کمک می‌کنند تا از یکنواختی جلوگیری شده و انگیزه حفظ شود. همچنین، با تداوم در تمرین، عضلات و ذهن شما به انجام حرکات و تکنیک‌های مورد نظر عادت می‌کنند. بنابراین، با یک برنامه‌ریزی دقیق می‌توانید “با این تمرینات مثل حرفه ای ها ویولن بنوازید!” و به مرور زمان پیشرفت قابل توجهی را شاهد باشید.

 

اگر آشناییت با نحوه کوک کردن ساز ویولن ندارید این مقاله مرتبط با کوک کردن ساز ویولن را مطالعه کنید.

انگشت گذاری برای اجرای تکنیک ویبراتو (vibrato)

بیشتر نوازندگان سازهای زهی برای زیباتر کردن نتی که کشیده می شود از ویبراتو استفاده می کنند. ویبراتو با فشار دادن انگشتان به نرمی روی سیم و روی نت مورد نظر و با عقب و جلو بردن انگشت در طول سیم صورت می گیرد.

این تکنیک باعث افزایش شور و هیجان صدا می شود بدون آنکه فرکانس نت تغییر کند. وقتی آهنگساز صدای رنگ پریده و خشک بخواهد، از اصطلاح non vibrato یا senza vibrato استفاده می کند.

 

انگشت گذاری برای اجرای تکنیک گلیساندو (glissando)

یکی دیگر از تکنیک های مشترک بین تمام سازهای زهی، گلیساندو است. این تکنیک با سر دادن انگشت گذاری روی سیم ویولن از یک نت به نت دیگر صورت می گیرد و معمولاً با یک خط که دو نت اول و آخر مورد نظر را به هم وصل می کند و با واژه ی glissando (gliss.) دربالای خط و یا بدون ذکر این واژه مشخص می شود.

وقتی گلیساندو در یک آرشه ی طولانی لگاتو (legato) یا متصل اجرا شود تمام فواصل بین اولین وآخرین نت شنیده می شوند. سُر دادن انگشت، هم به صورت بالا رونده و هم پایین رونده امکان پذیر است.

بیشتر بدانید: آموزش سلفژ

انگشت گذاری برای اجرای تکنیک پرتامنتو (portamento)

پرتامنتو، دو نتی را که از یکدیگر فاصله ی زیاد دارند، طبیعی تر وبا بیان بهتر به هم وصل می کند. این تاثیر به ندرت در پارتیتورها وجود دارد. وقتی port. در پارتیتور می آید نشان می دهد که نوازنده حداقل سُر دادن را بین دو نت ایجاد می کند اما وقتی نوازنده می خواهد gliss. را اجرا کند سُر دادن انگشت را باید به حجم زیادی از صدا توام نماید.

پرتامنتو با همین معنی در موسیقی آوازی اجرا می شود، در صورتی که در موسیقی سازی، مانند پیانو و غیره معنی کاملاً متفاوتی دارد. اجرای پرتامنتو در موسیقی سازی، به مفهوم آن است که نوازنده ¾ ارزش نت را اجرا و ¼  باقی مانده را سکوت کند.

 

انگشت گذاری ویلن برای اجرای تکنیک گلیساندو روی بیش از یک سیم

اجرای گلیساندو روی بیش از یک سیم گلیساندو واقعی نیست و به محض اینکه به سیم دست باز رسید حرکت سر خوردن باید شکسته شود و در سیم بعد ادامه یابد تا نت مورد نظر به دست آید.

جهت شرکت در کلاس های آموزش ساز های مختلف میتوانید به آموزشگاه موسیقی تهران چکاد مراجعه کرده و اطلاعات لازم جهت ثبت نام در کلاس ها را از کارشناسان این آموزشگاه دریافت کنید.

 

سوالات متداول

آیا می‌توان بدون استاد ویولن حرفه‌ای شد؟
هرچند منابع آنلاین و کتاب‌ها می‌توانند کمک‌کننده باشند، اما داشتن یک استاد مجرب می‌تواند به درستی تکنیک‌های صحیح را به شما آموزش دهد و از اشتباهات رایج جلوگیری کند.

چه مدت زمانی نیاز است تا بتوانم مثل حرفه‌ای‌ها ویولن بنوازم؟
این امر بستگی به میزان تمرین و پشتکار شما دارد. برخی ممکن است در چند سال به سطح حرفه‌ای برسند، در حالی که برای برخی دیگر ممکن است زمان بیشتری ببرد.

آیا نیاز است که ویولن بسیار گران قیمتی خریداری کنم؟
نه لزوماً. برای یادگیری و تمرین، می‌توانید از یک ویولن مناسب و اقتصادی شروع کنید و با پیشرفت خود، در صورت نیاز ویولن بهتری تهیه کنید.

چگونه می‌توانم سرعت انگشتان خود را افزایش دهم؟
تمرینات انگشت‌گذاری، تکنیک‌های مختلف آرشه‌زنی و استفاده از متدرانی چون متدهای اسکال و اتودهای تکنیکی می‌توانند به بهبود سرعت و دقت انگشتان کمک کنند.

چگونه می‌توانم کیفیت صدای بهتری از ویولن خود بگیرم؟
کیفیت صدا به عوامل متعددی وابسته است، از جمله نوع و کیفیت ویولن و آرشه، تکنیک صحیح نوازندگی و تمرین منظم. توجه به نکات ذکر شده و تمرینات مداوم می‌تواند به بهبود صدا کمک کند. همچنین، بهره‌گیری از راهنمایی‌های یک استاد مجرب می‌تواند تاثیر به سزایی داشته باشد.