فرق فلوت و نی

تاریخچه فلوت و نی

واژه فلوت در زبان‌های اروپایی به معنای نام کلی سازهای مشابه فلوت بکار می‌رود.  ساز نی هم نوعی فلوت شمرده می‌شود. به‌طور کلی فلوت و نی سازهای هم‌خانواده هستند.

قدیمی ترین نوع فلوت را نی لبک میدانند، که هنگام دمیدن در آن، صدا از لبه انتهایی آن خارج می شود. اکنون فلوت را افقی نگه می دارند و از پهلو در آن می دمند. این ساز در حدود قرن دوازده از شرق به اروپا راه یافت.

تاریخچه ی ساز نی به هزاران سال قبل بازمیگردد، و در تاریخ موسیقی سرزمین های شرق به ویژه ایران، مصر و ترکیه نقش به خصوصی ایفا کرد. امروزه نی ایرانی، عربی و ترکی رایج ترین انوع آن هستند.

برای آموزش فلوت کلیک کنید.

ساختار فلوت و نی

نی، یکی از سازهای بادی کهن، از گیاه نی ساخته می شود و به دلیل داشتن شش گره و هفت بند، به نی هفت بند معروف است. ساز نی در اندازه های مختلف تولید می شود. در اجراهای تک نوازی و گروه نوازی ها به کار می رود. صدای نی از طریق لرزش هوا در داخل لوله ی آن و تغییر موقعیت انگشتان بر روی سوراخ ها تولید میشود.

فلوت‌ها در گذشته از جنس چوب ساخته می‌شدند به همین دلیل تا به امروز در دسته ی سازهای بادی چوبی (بی زبانه یا بی قمیش) قرار میگیرند. امروزه این ساز بیشتر از نقره و کروم ساخته می شود .بر خلاف دیگر سازهای این دسته صدای آن از نوسان هوای دمیده شده بر لبه دهنی ساز تولید می‌شود. فلوت کلیددار دارای چندین کلید برای تغییر نت ها است.

برای آموزش نی کلیک کنید.

نحوه نواختن فلوت و نی

فلوت به صورت افقی به موازات لب ها توسط دو دست نوازنده گرفته می شود و به وسیله ی دمیدن در قسمت lip و فشردن کلیدهای ساز به صدا در می آید.

نوازنده ی نی باید آن را به صورت عمودی در دست بگیرد و دهانه ی ساز بین دو دندان جلویی ردیف بالایی دندان ها قرار گیرد. با دمیدن در دهانه ی ساز و انگشت گذاری روی سوراخ های ساز، صداها ایجاد میشوند.

بیشتر بدانید: مقایسه کمانچه و ویولن

وسعت صوتی و کوک فلوت و نی

ساز نی قابلیت کوک شدن ندارد، اما نی ها در اندازه های متفاوت دارای وسعت کوک های مختلف هستند. ساز نی در صدای بم حجم بیشتر و در صداهای زیر حجم کمتری دارد. وسعت نی حدود دو و نیم اکتاو است.

کوک ساز فلوت کلیددار از طریق تنظیم بخش سرساز (head joint) انجام میشود. وسعت صوتی این ساز سه اکتاو می باشد.

کاربرد فلوت و نی در موسیقی

نی یکی از سازهای باستانی و منحصر به فرد در موسیقی سنتی ایرانی است که توانایی تولید نغمه‌های بسیار زیبا و دلنشین با تنوع گسترده‌ای از جمله نغمه‌های حزن‌آلود و عرفانی گرفته تا نغمه‌های شاد و شگفت‌انگیز را دارد. نغمه‌های معروف نی شامل نغمه‌های مرتبط با دستگاه‌های موسیقی ایرانی همچون شور، ماهور، و سه‌گاه است.

ساز نی عمدتا در موسیقی سنتی و فولکلور خاورمیانه و برخی مناطق آسیایی کاربرد دارد.

ساز فلوت کلیددار یک ساز ارکسترال غربی محسوب میشود و بیشتر در موسیقی کلاسیک و معاصر غربی استفاده میشود. فلوت اغلب در اجراهای ارکستر غربی و یا به صورت تکنوازی نواخته میشود.