تفاوت تار و گیتار

سازهای گیتار و تار، هرچند در ظاهر و صدا تفاوت‌های چشمگیری دارند، اما از نظر ساختاری شباهت‌هایی نیز با یکدیگر دارند. هر دو ساز از اجزای اصلی بدنه و دسته تشکیل شده‌اند و نقش مهمی در موسیقی‌های مختلف ایفا می‌کنند. بررسی جزئیات ساختاری، جنس اجزا، نوع سیم‌ها، وسعت صوتی و نحوه کوک این دو ساز، دیدگاه عمیق‌تری نسبت به هر کدام ارائه می‌دهد و درک تفاوت‌های آن‌ها را آسان‌تر می‌سازد. در ادامه، به بررسی دقیق و تفاوت تار و گیتار پرداخته شده است.

 

ساختار تار و گیتار 

ساز گیتار و تار از دو قسمت اصلی بدنه و دسته تشکیل میشوند، اما همانطور که از ظاهرشان مشهود است تفاوت تار و گیتار قابل توجه است.

هر دو دارای گوشی های کوک هستند که بر روی سردسته ی آن ها قرار دارد.

یک قطعه کوچک و معمولاً مستطیلی به نام شیطانک بین سردسته (یا سرپنجه در تار) و دسته قرار دارد. شیطانک دارای شیارهای کم عمقی است که سیم ها را در موقعیت خود نگه می دارد و فاصله آنها را مشخص می کند.

محل قرارگیری سیم ها و انگشت گذاری در ساز تار و گیتار بر روی دسته ی ساز است. اما تفاوت تار و گیتار در این است که تار علاوه بر سیم دارای پرده (یا دستان) است. به طور معمول تار دارای 28 دستان است که محل این دستان ها بر روی دسته ی ساز ثابت نیست و نسبت به دستگاه های مختلف جا به جا میشوند.

در مقابل فرت های گیتار – نوارهای فلزی نازک تعبیه شده در فواصل زمانی مشخص در صفحه انگشت گذاری – دسته را به فواصل زمانی دقیق موسیقی تقسیم می کنند و ثابت و غیر قابل جابجایی هستند.

 

برای آموزش گیتار کلیک کنید.

 

جنس تار و گیتار 

گیتار: قسمت های مختلف بدنه ی گیتار از انواع چوب ساخته میشود، مثل چوب ماهون، رزوود، افرا، اسپروس (چوب یک نوع درخت کاج) و… .

تار: جنس بدنه ی تار نیز مانند گیتار از چوب میباشد، بهترین چوب برای ساختن کاسه ی تار چوب درخت توت و برای دسته ی آن چوب گردو است. اما جنس خرک و شیطانک از شاخ قوچ و پرده های بسته شده روی دسته ساز از جنس روده تابیده می باشد. بر روی دهانه های کاسه ی ساز پوست نازکی (بره ی تودلی) نیز کشیده می شود.

 

سیم های تار و گیتار 

تار شش سیم فلزی دارد که هرکدام از این سیم ها از جنس های فولاد، مس، روی و برنج میباشند.

یک گیتار استاندارد نیز دارای شش سیم است، هرچند که انواع مختلفی وجود دارد (مانند گیتارهای دوازده‌ سیم). این سیم‌ها معمولاً از ترکیبی از مواد ساخته می‌شوند تا ویژگی‌های صوتی متفاوتی را به دست آورند. سیم‌های پایین‌تر (می، لا، ر) معمولاً از فولاد نیکل‌پوش یا نیکل خالص ساخته می‌شوند، سیم‌های بالاتر (سل، سی، می کوچک) می‌توانند از فولاد ساده یا با سیم نیکل یا برنز پیچیده شوند.

 

برای آموزش تار کلیک کنید.

 

وسعت صوتی و کوک تار و گیتار 

کوک رایج و استاندارد برای یک گیتار شش‌سیم به ترتیب پایین ترین سیم (سیم 6) تا بالاترین سیم (سیم ۱)

به صورت E-A-D-G-B-E است. محدوده ی صوتی گیتار های استاندارد معمولا بین 3.5 تا 4.5 اکتاو است.

وسعت صوتی تار در حدود 5/2 اکتاو می باشد. یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های تار و گیتار، تنوع کوک‌های تار است. اما 6 کوک متداول برای اجرای رپرتوار اجرایی موسیقی ایرانی وجود دارد که در اینجا از آن ها نام میبریم:

•   دو، سل، دو
•   دو، سل، ر
•   دو، فا، دو
•   دو، سل، دو، فا
•   دو، سل، سی بمل، فا
•   دو، سل، لاکرن، فا