تاثیر نواختن نی بر مهارتهای شنیداری
یکی از جنبه های مهارت شنیداری در موسیقی آن است که ما با شنیدن یک ملودی بتوانیم اجزای آن، مثل حرکات ملودی؛ نت ها، زینت ها، تکیه ها و … را به درستی تشخیص بدهیم. نواختن هر سازی کم و بیش این مهارت را به ما می آموزد. بخشی از روند یادگیری ساز نی به همین صورت است که از طریق شنیدن بنوازیم، یعنی ما ابتدا یک ملودی را می شنویم و سعی می کنیم از طریق آزمون و خطا عین آن ملودی را تکرار کنیم و بنوازیم.
مراحل تقویت مهارت شنیداری در نینوازی
در اوایل مسیر یادگیری ساز نی، طبیعتا این روش همراه با خطاهای فراوان خواهد بود، خطاهایی که حتی برای نوازنده قابل تشخیص نباشد. اما با گذشت زمان و به تدریج این خطاها کم میشوند و ما با شنیدن یک ملودی می توانیم آن را در لحظه آنالیز کنیم.
بعد از تمرین های مستمر و فراوان، تقریبا خطاها ناچیز یا صفر می شوند و ما به مهارت کامل شنیداری می رسیم، به این معنی که میتوانیم با شنیدن هر ملودی، اجزای آن را بدون فکر و بلافاصله تشخیص بدهیم و اجرا کنیم.
نواختن از طریق مهارت شنیداری، جهت یادگیری همه سازها کاربرد دارد، به شرطی که بعد از این که هنرجو نت ها را آموخت، بدون استفاده از نت کاملا شنیداری تمرین کند. در عین حال باید توجه داشت که بعضی از قطعات را شاید صلاح نباشد هنرجو شنیداری کار کند و باید با مشورت مدرس این امر را انجام دهد.
اگر به یادگیری نی نوازی علاقمند هستید؛ به صفحه آموزش نی مراجعه کنید.
مهارت ویژه نینوازان
تفاوت نی با بقیه ساز ها آن است که هیچ نت تکیه گاهی ندارد که بقیه نت ها را بتوان با آن سنجید و تشخیص داد. در واقع در نوازندگی نی با کمی فشار بیشتر بر دمیدن، فرکانس ساز بالا می رود یا برعکس. بنابراین آن دسته از نوازندگان نی که توانایی تشخیص فرکانس ها و کوک نت ها را به دقت نداشته باشند، در مهارت های نوازندگی از یک مرحله ای بالاتر نمی توانند بروند. علاوه بر مهارت هایی که برای نوازندگان تمامی سازها الزامی است؛ نوازنده ی نی، یک مهارت مضاعفی هم باید به دست بیاورد و آن همان مهارت شنیداری است، که باید در واقع فرکانس نت ها را جداگانه در ذهنشان تثبیت کرده باشند و برایشان الگویی شکل داده باشند. اگر نوازنده ی نی به این سطح برسد، علاوه بر مهارت شنیداری مهارت کم نظیری هم بدست می آورد که فواصل و فرکانس نت ها را به شکل قوی تری نسبت به نوازنده های دیگر حس میکند، چون که باید نت هایی که میزند را تک به تک کوک کند.
میتوان گفت ساختمان ساده ی نی را نوازنده باید با تقویت مهارت های خود جبران کند و از طریق رسیدن به مهارت های شنیداری و تشخیص فرکانس نت ها، ساز نی را بنوازد.
تمرینات عملی برای تقویت مهارت شنیداری در نینوازی
برای تقویت این مهارت در نوازندگی نی، مجموعهای از تمرینات عملی وجود دارد که هنرجویان میتوانند به کمک آنها به تشخیص بهتر فرکانسها و ملودیها برسند:
- گوش دادن به اجراهای استادان:
شنیدن مکرر قطعات اجرا شده توسط اساتید برجسته نینوازی، مانند حسن کسائی و محمد موسوی، به هنرجو کمک میکند تا ظرافتهای شنیداری را بهتر درک کند و الگوی صوتی هر نت را در ذهن خود تثبیت کند. - تمرینهای تکراری ملودیها:
اجرای مداوم و تکرار یک ملودی ساده تا زمانی که هنرجو بتواند بدون خطا آن را اجرا کند، تأثیر زیادی بر بهبود دقت شنیداری دارد. این تمرین باید با دقت روی تغییرات فرکانسها و تحریرهای ملودی انجام شود. - ضبط و بررسی اجراها:
ضبط اجرای خود و گوش دادن به آن، یکی از بهترین روشها برای شناسایی اشتباهات و بهبود مهارت شنیداری است. این تمرین به هنرجو اجازه میدهد تا نواقص کوچک در فرکانس و کوک نتها را کشف و اصلاح کند. - تمرین با سازهای دیگر:
گوش دادن به ملودیهایی که با سازهای دیگر اجرا میشوند و تلاش برای نواختن آنها با نی نیز باعث افزایش توانایی شنیداری میشود. این تمرین به هنرجو کمک میکند تا فراتر از قالب صدای نی به درک عمیقتری از فواصل و الگوهای صوتی برسد.
بیشتر بدانید: نحوه صحیح دست گرفتن کمانچه
نقش تمرینات شنیداری در پیشرفت نینوازی
با تمرین مستمر، نینوازان نه تنها توانایی تشخیص دقیق فرکانسها را پیدا میکنند بلکه قادر خواهند بود حس و حال هر ملودی را در لحظه درک و اجرا کنند. این سطح از تسلط نه تنها در نینوازی بلکه در درک عمیق موسیقی سنتی ایران نیز نقش کلیدی ایفا میکند.
مهارت شنیداری قوی به نوازنده امکان میدهد حتی بدون نیاز به مراجعه به نتنویسی، قطعات پیچیده را اجرا کند و خلاقیت بیشتری در نوازندگی خود نشان دهد. در نهایت، این توانایی میتواند مرزهای نوازندگی نی را گسترش داده و به خلق آثار نوآورانهای منجر شود.
برای یادگیری ساز نی و سایر سازها، میتوانید به آموزشگاه موسیقی چکاد مراجعه فرمایید.
پرسش و پاسخ 1
بحث درباره این مقاله را شما آغاز کنید!
مریم
توضیحاتی که برای هر نی نوازی لازمه ممنون از سایت خوبتون