اهمیت و روشهای تنفس در هنگام نوازندگی نی

انجام تمرین های نفس گیری برای نوازندگان سازهای بادی مثل نی، فلوت، کلارینت و… دارای اهمیت قابل توجهی است. همانطور که میدانیم نگه داری نفس و مدیریت دم و بازدم توانایی های لازم و ضروری برای یک نوازنده ی ساز بادی هستند، و تمرین های تنفس به هنرجو در در ارتقای این توانایی ها کمک میکنند.

تمرین های درست و مستمر نفس گیری باعث پیشرفت تنالیتی، افزایش ظرفیت شش ها و تقویت کلی اجرا میشوند.

اهمیت تمرین های نفس گیری

در ادامه به دیگر دلایل اهمیت تمرین های نفس گیری برای هنرجویان سازهای بادی مثل ساز نی میپردازیم:

• کنترل فشار و جریان هوا در تنفس که باعث تولید صدای کوک و ممتد ساز میشود.
• تقویت تحمل نگه داری نفس، توانایی ضروری برای اجرای جمله های طولانی تر و بدون خستگی
• بهینه سازی تنفس: تکنیک های تنفس صحیح کمک میکند هوای دم و بازدم موثرتر استفاده شود و توانایی نوازنده برای اجرای دینامیک ها و قطعات پیچیده تر را بیشتر میکند.
• تمرینات تنفس به کاهش اضطراب و استرس اجرا و حفظ آرامش نوازنده نیز کمک میکنند.

برخی از تمرین های رایج نفس گیری را در این مقاله شرح میدهیم، اما به یاد داشته باشید برای انجام تمرین های درست و اصولی و متناسب با روند آموزشی حتما از مدرس خود مشورت بگیرید.

اگر به ساز نی علاقمند هستید پیشنهاد میکنیم از صفحه آموزش نی دیدن کنید.

 

تنفس دیافراگم:

دیافراگم عضله ی کنترل کننده ی هوای شش ها است. در واقع این عضله کنترل میکند که چه مقدار هوا و چگونه وارد شش ها یا از آن خارج شود. به همین خاطر تمرکز اصلی در تمرینات تنفس بر تقویت این عضله است.

به صورت صاف بنشینید یا بایستید. یک دست را روی شکم و یک دست را روی قفسه سینه قرار دهید. از طریق بینی نفس را به داخل ببرید (دم)، طوری که شکم به سمت بیرون بیاید، در عین حال که قفسه سینه ثابت و بدون حرکت است. سپس برای بازدم به آرامی نفس را از طریق دهان به بیرون برانید طوری که فرورفتن شکم را زیر دستان خود احساس کنید. در این تمرین باید سعی کنید به جای قفسه سینه، دیافراگم خود را درگیر تنفس کنید.

این تمرین به آرامی و باتمرکز باید انجام شود تا تنفسی عمیق و باآرامش داشته باشید.

 

تنفس با شمارش:

دم را از طریق بینی تا 4 شماره انجام دهید، نفس خود را نگه دارید و دوباره تا 4 بشمارید، و سپس به آرامی از طریق دهان بازدم را تا 4 شماره انجام دهید. به مرور میتوانید شمارش را بیشتر کنید.

در این تمرین برای اطمینان از ریتم ثابت و کشش زمانی درست شمارش ها توصیه میشود از مترونوم استفاده کنید.

بیشتر بدانید: تفاوت سلفژ و صداسازی

تمرین “هیس”:

در حالی که به صورت صاف نشسته یا ایستاده اید، دست خود را روی شکم بگذارید، و تا چهار شماره نفس عمیق بکشید (دم)، تا دو شماره نفس را نگه دارید و سپس با گفتن “هیس” از طریق دهان نفس را به بیرون برانید (بازدم). هنگام دم باید برآمدگی شکم را زیر دستان خود احساس کنید. نکته ی مهم این تمرین آن است که تن صدا و لحن بیان “هیس” در طول بازدم باید ثابت و بدون تغییر باشد، و تا جایی که میتوانید بازدم را طولانی تر کنید. این تمرین برای تقویت کنترل و تحمل تنفس هنگام نوازندگی مفید است.

زمانی که به این تمرین مسلط شدید میتوانید به مرور شمارش را کمتر کنید، به عنوان مثال دم تا 3 شماره، نگه داشتن نفس تا 2 شماره و بازدم… و به این ترتیب تا یک ضرب دم و نیم ضرب دم پیش بروید. (مانند تمرین قبلی استفاده از مترونوم توصیه میشود.)

 

پوزیشن صحیح بدن در تمرینات

نکته ی مهم و قابل توجه حین انجام تمام تمرینات تنفسی، چگونگی پوزیشن صحیح بدن است که برای داشتن تمرین موثر و کاربردی باید حتما این نکات را رعایت کنید:

• شانه ها نرم و بدون انقباض به سمت پایین
• دست ها روی شکم، آرنج به سمت بیرون و موازی با برآمدگی شکم
• کف پا صاف روی زمین
• کمر صاف و بدون خمیدگی

تمرینات تنفس ذکر شده، برخی از تمرینات رایج سازهای بادی مثل ساز نی، هستند؛ اما بسته به ساز انتخابی، سطح نوازندگی و روش آموزشی، مدرس آموزشگاه موسیقی شما تمرینات بیشتر و متنوع تری را ارائه میدهد که حتما طبق آموزش ها و برنامه ای منظم و مستمر باید به آنها عمل کنید.

اگر به دیگر ساز های بادی علاقه مند هستید یا میخواهید آموزش نوازندگی را شروع کنید، چکاد؛ آموزشگاه موسیقی غرب تهران می تواند شما را در این مسیر همراهی کند.